Thalmual Khuasat pupite hong paikhiatna (2)

Thalmual Khuasat pupite hong paikhiatna (2)

1) Buansing beh innkuan
2) Suante beh innkuan
Hih a tung a beh pupite a paina khempeuh uh ah kinusia loin hong tonkhawm kawikawi uh hi.
Buansing behte’ min kilawhna pen, “ Hangsuum’tu” ci-in khua mual min lawhna zang uh hi.

Pu HangSuum’ tangthu:
Pu Hang Suum pen a pil a thahat mahmah khat hi, ci-in kigen hi. Kalzaang khua-ah laam 7 a sau, inn khat lamin Sial lam man ne in siah kai hi. Tuhun laitakin ama inn mun, le phungphei kiciangte kimu thei lai hi. Pumva khua tawh kinai mahmah a, singno huanin zangh hi. Hun khat ciangin, Pu Hang Suum’ suan le khak sung pan, Pu Ngah Phawng le a zi, Pi Tel Eng (Tawmging beh) a tapasal 6 leh a makpa uh Pu Hen Gin (Tangpua beh) leh a tupa uh ahi, Pu Hong Cinh (Suante beh) pupite tawh Saizang khua pan hong paikhia uh a, Kaptel khua-ah beh tuamtuam pan beh makaipite tawh hong kituah khawm uh a, 1867 kumin Kaptel khua hong sat khawm uh hi.

1893 kum Mangkang te in Kaptel khua-a hal uh teh Muallum zuanin na paikhia leuleu-uh a, 1896 kum ciangin beh dangte tawh kipawl in, Thalmual khua na sat khawm uh hi.

KAPTEL KHUASAT PUPITE
1. Pu Thuam Thawng (Sukte)
2. Pu Ngah Phawng (Buansing)
3. Pu Tuang Ngam (Phiamphu)
4. Pu Be Dok (Vunglu)
5. Pu Nek Lut (Songput)
6. Pu Thang Ngul (Hatlangh)
7. PuHen Vial (Songlam)
8. Pu Lut Zel (Vangaw)
9. Pu Vum Khup Gualnam
10. Pu Thual Phung Malneu
11. Pu Pau Laai Halkik
12. Pu Son Gen Zuisang
13. Pu En Ngaih Tangpua
14. Pu Ton Ngaih Tunglut
15 Pu Khat Pau Thatmun
16. Pu Thawng Khup Zahlangh
17. Pu Tongpi Thang Galte
18. Pu Vum Thang Tawmging
19. Pu Vum Luan Songlam
20. Pu Khua Za Tung Sukte
21. Pu Ngak Thang Songput
22. Pu Kham Tun Songput
23. Pu Gen Sut Hatlangh
24. Pu Gen Song Malneu
25. Pu Hen Sut Tunglut
26. Pu Suah On Buansing
27. Pu Kai Tuah Zahlangh
28. Pu Din Neng Tawmging
29. Pu Nek Khup Songput
30. Pu Tawn sing Songput
31. Pu Vial Ngaih Halkik

Pu Suah On Sai mat a, a Upa, Pu Lam Nek laphuah:
(a) Theih loh vaitui piau nen a sang limlian aw, tuai khan hai thei bang na ngak ta ei mah e.
(b) Liim belh hau tan pak silbang hon tawi na-a, tuai aw tuk- lu zangnun gia etlawm sang e.
(a) Phaksap lomeii kaai nuai a phualva na lawh, na tawi kawlciang mauno in gam zang zeel e.
(b) Gam zang sing cih tul ta zong paal kim lo a, thei sen pu- von phualva bang tuang kim hang e.

Kaptel a teen hun sungin Pu Thuam Thawng’ phalna tawh Pu Suah On (Buansing) le Pu Thang Tuah (Hatzaw) te makai-in Saibeng dingin hong kuan khia uh hi. Gam kuante in Tuivai giahphual sat uh a, Pu Suah On (Buansing) in Saihapak a lian mahmah khat man hi. Amaute Saihapak tawh Kaptel khua hong tung uh hi.

Pu Suah On nu, Pi Tel Eng laphuah:
(a) Ka von a thang ta zawm aw e, Huisai a thang ta zawm aw.
(b)Ka von thangven sing gamlei-ah peengpum huiva maubang e.